Specjalistyczne tłumaczenia prawnicze języka niemieckiego

tłumaczenia prawnicze niemiecki

Tłumaczenia prawnicze języka niemieckiego.

Tłumacz przysięgły języka niemieckiegoDokumenty prawne są szczególnym rodzajem tekstów specjalistycznych i podczas ich przekładu istnieje konieczność połączenia wiedzy z dwóch obszarów: językowego oraz prawniczego. Od użycia odpowiedniej strategii tłumaczeniowej oraz posiadania stosownej wiedzy coraz częściej zależy sukces firm oraz powodzenie indywidualnych ludzi, którzy w różny sposób, już od szeregu lat, wiążą swoje zawodowe czy osobiste plany z naszymi zachodnimi sąsiadami.

Nieznajomość prawa szkodzi. Nieumiejętne tłumaczenie tekstów prawnych szkodzi jeszcze bardziej.

Język prawny jest chłodny, zwięzły i rezygnuje z wszelkiego tonu uczuciowego, dlatego wydawać by się mogło, że jego użycie jest proste. Nic bardziej mylnego, bazuje on bowiem na rozbudowanej terminologii prawnej, która odnosi się do konkretnych dziedzin prawa: prawa konstytucyjnego, cywilnego, karnego, administracyjnego, gospodarczego oraz prawa pracy. Już w XVIII wieku prowadzono nad językiem prawnym badania terminologiczne i lingwistyczne. Prowadzone są również badania wykorzystujące narzędzia z zakresu logiki formalnej, semiotyki i filozofii języka. Co więcej, rozróżnia się również język prawny – czyli język ustawodawczy przepisów i norm prawa oraz prawniczy – dotyczący praktyki prawniczej stosowany w orzecznictwie, postępowaniach i uzasadnieniach sądowych oraz w literaturze naukowej.

Każdy, kto chce zawrzeć najprostszą umowę cywilnoprawną czy rozwiązać kwestie z przerejestrowaniem samochodu, ubezpieczeniem, świadczeniami rodzinnymi czy postępowaniem spadkowym czasami czuje się jak we mgle gdy zapoznaje się z różnego rodzaju dokumentacją pisaną konkretnymi formułami prawniczymi. Tym bardziej trudność może sprawić fakt, gdy tekst sformułowany jest w języku obcym. W takich przypadkach niezbędna jest pomoc specjalistycznego tłumacza, który potrafi umiejętnie przełożyć skomplikowane terminy i frazy. Tłumacz musi przede wszystkim posiadać świadomość, że tekst prawniczy jest przeznaczony dla specjalistów, dlatego powinien informować jasno i rzeczowo, zakładając przy tym, że odbiorca posiada odpowiednią wiedzę fachową i zna odpowiednie instytucje prawne funkcjonujące w ramach innych systemów prawniczych. Dalekie uproszczenia tekstu czy nadmierne interpretowanie nie może mieć miejsca – w tego rodzaju materiałach specjalistycznych, każde słowo ma znaczenie. Już sam tekst prawniczy podlega interpretacji, ale tylko przy znajomości reguł wykładni wypracowanych przez teoretyków prawa i logiki.

Podczas tłumaczenia niezbędna jest również znajomość kontekstu prawnego oraz społeczno-kulturowych uwarunkowań prawnych. Obecnie dla tłumaczy wyzwaniem jest kontekst Unii Europejskiej – wpływ procesów globalizacyjnych i integracji europejskiej oddziałuje na dyskurs normatywny. Wiele obecnych przepisów jest powiązanych z przepisami UE i prawa międzynarodowego, co stanowi dodatkowe wyzwanie dla tłumacza. Z uwagi na swobodę obrotu gospodarczego między Polską a krajami sąsiednimi, w tym Niemcami, profesjonalne przygotowanie tłumaczeń uwzględniające różnice systemów prawnych, jest niezbędne do zaistnienia odpowiednich skutków prawnych warunkujących powodzenie naszych spraw. Nierzadko, w obrębie jednego kraju prawo jest zróżnicowane. Co ciekawe, w Niemczech sama kwestia tłumaczeń prawnych w dużej mierze zależy od określonego landu – niektóre z nich żądają tłumaczeń uwierzytelnionych (przysięgłych), a jeszcze inne przez przysięgłego tłumacza z danego regionu. Decydując się na tłumaczenie dobrze jest skonsultować się z doświadczonym specjalistą, który zna obowiązujące w danym państwie prawo dotyczące przekładów.

Tłumaczenie tekstów prawniczych wymaga również od tłumacza znajomości szeregu reguł posługiwania się językiem prawniczym – w tego typu tekstach nie mogą pojawić się niejednoznaczne stwierdzenia lub luźne wariacje tekstu źródłowego. Dyskurs prawniczy opiera się konkretnych wyznacznikach, które poznaje się w miarę praktyki translatorskiej. Chociażby przykład spójników alternatywnych, które dla nas, na pierwszy rzut oka, nie stanowią różnicy, jednak w tekście prawniczym mogą całkowicie zmienić sens wypowiedzi, jest czymś co może sprawić problemy. Okazuje się bowiem, że spójnik „albo” nie może być zamienny z „lub” – w pierwszym przypadku spójnik dopuszcza tylko jedną z dwóch ewentualności, natomiast druga alternatywa dopuszcza każdą z ewentualności, która znajduje się w obrębie zdania. Również frazy: „musi”, ”, „powinien”, „jest obowiązany” czyli operatory nakazu nie w każdym przypadku znaczą to samo, dlatego koniecznie trzeba je rozróżniać.

W języku prawniczym charakterystyczna jest również długość zdań. Rekordem jest ponoć artykuł w singapurskiej ustawie o podatku dochodowym, który zwiera 271 wyrazów. Jeżeli chodzi o język niemiecki, tutaj pojawia się kolejna trudność – długość poszczególnych wyrazów. Złożone rzeczowniki w prawodawstwie niemieckim występują bardzo często – choćby wziąć pod uwagę same nazwy aktów prawnych: Kodeks drogowy to Straßenverkehrsordnung, a kodeks postępowania administracyjnego to Verwaltungsverfahrensordnung.

Elementarna podczas tłumaczeń jest również dokładność i kolejność szyku elementów w zdaniach. Prosty przykład – porównanie zwrotów „minister wyda wykaz” a „wykaz wyda minister” na pierwszy rzut oka niczym się nie różni. Jednak pierwszy zwrot oznacza, że „minister ma kompetencję/obowiązek do wydania wykazu”, zaś zwrot drugi znaczy tyle, że to minister, a nie kto inny, może wydać taki wykaz. Jeżeli takie zróżnicowanie jest możliwe już w języku polskim, tym bardziej tłumaczenie na język niemiecki może sprawiać problemy, dlatego potrzebny jest wówczas ktoś, kto jest wyczulony na wszelkiego rodzaju niuanse językowe.

Mając na uwadze, że wszelkie umowy, dokumenty sądowe, pisma procesowe, podania, skargi, wnioski, akty notarialne, ustawy, polisy ubezpieczeniowe czy wszelkiego innego rodzaju dokumenty prawne, z którymi, chcąc nie chcąc się stykamy, wymagają niezwykłej językowej i merytorycznej precyzji – warto skorzystać z pomocy profesjonalnego tłumacza aby uniknąć przykrych konsekwencji. Pewien notariusz bowiem, wierząc w swoją znajomość języka obcego, opisał całkowity rozkład małżeństwa słowami „załamało się ono do tego stopnia, że obiekty matrymonialne uległy całkowitemu zniszczeniu”. Aby uniknąć tego rodzaju niefortunnych wpadek, warto skonsultować się z naszym biurem tłumaczeń.

System Informacji Prawnej Legalis w pracy tłumacza

tłumaczenia prawnicze

Jest kwestią oczywistą, że w codziennej pracy każdego prawnika niezwykle istotną rolę odgrywa analiza tekstów prawnych – ustaw, kodeksów, rozporządzeń itp. Równie ważne jest przy tym, aby prawnik miał na bieżąco dostęp do najbardziej aktualnych zmian tych aktów prawnych, bowiem niejednokrotnie od tego właśnie zależy „wygranie” sprawy w sądzie – radca prawny czy adwokat, odwołujący się do nieaktualnego już stanu prawnego, skazuje się wręcz na pewną kompromitację przed sędzią i stroną przeciwną.

Wobec tych właśnie potrzeb szerokiego grona prawników powstało w Polsce kilka systemów informacji prawnej (w skrócie „SIP”) – są to elektroniczne, płatne systemy, zawierające nie tylko aktualizowaną codziennie bazę polskiego (a od kilku lat również unijnego) prawodawstwa, ale także stanowiące bogate źródło orzecznictwa sądów i administracji, jak również zbiór najważniejszych, niezbędnych dla radcy czy adwokata komentarzy, monografii i piśmiennictwa. W związku z nadzwyczaj częstymi zmianami w polskim prawie, SIP stały się po prostu niezastąpionym, podstawowym narzędziem pracy w każdej kancelarii prawnej.

SIP przydatny również dla tłumacza? – Tak!

Po tym krótkim wprowadzeniu, warto obecnie odpowiedzieć na właściwe pytanie – w jaki sposób systemy informacji prawnej mogłyby stać się również przydatne w pracy tłumacza języka niemieckiego? Otóż, należy podkreślić, że mowa tu przede wszystkim o tych tłumaczach, którzy specjalizują się w tłumaczeniu tekstów prawnych i prawniczych i/lub są tłumaczami przysięgłymi. To oni bowiem w swojej codziennej pracy często napotykają na trudności związane z poprawnym przetłumaczeniem skomplikowanych, swoistych dla polskiego systemu prawnego słów i zwrotów „prawniczego slangu” i właśnie dlatego powinni zapoznać się z ofertą systemu informacji prawnej Legalis.

SIP Legalis z modułem „Translator”

Wśród istniejącej na polskim rynku konkurencyjnej oferty różnych SIP, naszym zdaniem właśnie Legalis zasługuje na szczególną uwagę tłumaczy, ponieważ jako jedyny- na chwilę pisania niniejszego artykułu – zawiera niezwykle pomocne dla nich narzędzie pracy. Mowa tu o module „Translator”. Znajduje się on na głównej stronie Legalisa, w dziale „Moduły specjalistyczne”, tak jak to pokazano poniżej:

Podsumowanie – zalety i wady Legalisa z perspektywy tłumacza

Jeżeli chodzi o „minusy” SIP Legalis z perspektywy tłumacza, to warto zaznaczyć, że w systemie tym znajdziemy wprawdzie, tak jak wyżej wspomniano, dużą bazę przetłumaczonych aktów prawnych, ale ich bieżąca aktualizacja następuje z pewnym opóźnieniem w stosunku do dynamicznie zmieniającego się polskiego prawodawstwa. Innymi słowy – na przetłumaczenie najnowszych nowelizacji polskich aktów prawnych trzeba zwykle trochę poczekać. Drugą kwestią jest oczywiście ograniczona liczba przetłumaczonych aktów prawnych – w Legalisie nie wszystkie dokumenty w języku polskim mają swoje odpowiedniki w językach obcych, ponieważ np. mniej znane i stosowane rozporządzenia nie są po prostu tłumaczone przez ekspertów Legalisa. Jest to jednak, według naszej oceny, mimo wszystko bogaty zbiór, podobnie jak dział „Wzory pism i umów”, a główną zaletą jest tu przede wszystkim stałe uzupełnianie zasobów. W tym to właśnie aspekcie Legalis ma tak ogromną przewagę nad wszelkimi dostępnymi na rynku tłumaczeniami polskich aktów prawnych w formie książkowej – szybkie wyszukiwanie, stała aktualizacja, stosunkowo duży zasób oraz możliwość korzystania z tego systemu wszędzie tam, gdzie użytkownik posiada dostęp do Internetu i może zalogować się na swoje konto, to główne, naszym zdaniem, zalety korzystania z Legalisa, dla których warto zastanowić się nad jego kupnem.