teksty techniczne

Rynek niemieckojęzyczny jest bardzo atrakcyjny dla wielu przedsiębiorców, którzy chcą rozszerzyć swoją działalność poza granice kraju. Tworzenie wysokiej jakości tłumaczeń technicznych różnorakiej dokumentacji jest niezbędne by umożliwić dojście do niemieckiego konsumenta. Na różnych etapach odbiorca musi się zapoznać z szczegółami naszych projektów, a wiadomo, że diabeł tkwi w szczegółach – łatwo jest o pomyłkę w języku technicznym, która może całkowicie zburzyć sens zdania czy doprowadzić do jakiejś poważniejszej awarii.

Niemcy stoją w czołówce państw, w których dynamicznie rozwija się rynek związany z takimi dziedzinami jak biologia, biotechnologia, chemia, ochrona środowiska, farmacja, elektrotechnika, informatyka, robotyka czy telekomunikacja. Niemiecki jest również językiem innowacji technicznych oraz nowoczesnych technologii. Niemcy od wielu lat są najważniejszym partnerem handlowym Polski, z kolei Polska jest najważniejszym partnerem Niemiec w Europie Środkowej i Wschodniej. Wszystko to przemawia za współpracą z naszym zachodnim sąsiadem. Pierwszym krokiem do sukcesu jest wówczas wykonanie specjalistycznych tłumaczeń technicznych – wszelkich dokumentów przetargowych, planów technicznych, instrukcji obsługi i różnego rodzaju projektów, które później mogą być z powodzeniem realizowane.

Dosłowność nie zawsze wskazana

Tekst techniczny jest rodzajem tekstu specjalistycznego, więc tym samym popularna teza wśród tłumaczy, żeby „tłumaczyć tak, żeby było zrozumiałe”, nie ma tutaj racji bytu. Tłumacze dokumentów technicznych muszą zdawać sobie sprawę jak istotne są rygorystyczne reguły przekładu oraz, że nie mogą w żadnym wypadku być interpreterami tekstów specjalistycznych, ani ich zbytnio upraszczać czy parafrazować. Tekst techniczny, taki jak ulotka, instrukcja obsługi, podlega zupełnie innej standaryzacji, niż tekst niespecjalistyczny. Tutaj forma i treść musi być spójna i konsekwentnie stosowana, dlatego bardzo często bazuje się na tych samych formach i zwrotach – pozwala to uniknąć niejednoznaczności. Różnorodność rozwiązań formalnych jest tutaj niewskazana. Niezależnie od charakteru i długości tekstu źródłowego, tłumacz musi mieć ten sam poziom dociekliwości i odznaczać się dbałością o szczegóły. Tłumaczenie literackie daje pewną dozę elastyczności przekładu, w tekstach technicznych tłumaczenie musi być wierne oryginałowi.

Z drugiej strony, trzymanie się ściśle każdego słowa może też prowadzić do uzyskania niezręcznego, chropowatego stylu tłumaczonego tekstu. Przykładowo zdanie po niemiecku: „Das bedeutet Zeitersparnis in jedem Büro, jedem Institut und jedem Werk. Zeit, in der produktive Aufgaben gelöst werden.” zostało przetłumaczone jako „Oznacza to zaoszczędzenie czasu w każdym biurze, instytucie i zakładzie. Czasu, w czasie którego mogą być rozwiązane produktywne zagadnienia”. Mamy tutaj niepotrzebny imiesłów (zamiast „zaoszczędzenie” można dać „oszczędność”), tautologiczny „czas, w czasie którego”, zapożyczoną z niemieckiego stronę bierną, która po polsku po prostu ciężko brzmi oraz przestawny szyk na końcu zdania. Wpadek translatorskich może być więcej: Magnetrofon 4-ścieżkowy to nie „4-Pfadtonbandgarät”, tylko „4-Spurtonbandgerät”, bo „Pfad” to ścieżka, ale w plenerze. Wierne posługiwanie się słownikiem, może też doprowadzić do sytuacji, gdzie reklama staje się swoistą antyreklamą. Wyrażenie „maszyny nowoczesnej konstrukcji” przetłumaczono kiedyś na „Maschinen neuzeitlicher Konstruktion”, co tłumacząc dosłownie brzmi jako „maszyny nowożytnej konstrukcji”. Zabrakło słówka „modern”, a więc poprawnie powinno być „Maschinen moderner Konstruktion”.

Trzeba też mieć świadomość, że język niemiecki się zmienia. Niemcy przejęli wiele technicznych i potocznych słów z angielskiego. Już w 1979 podczas czytania monachijskiego miesięcznika można było natknąć się na wyrażania: „Soft-Objektiv” zamiast „Weichzeichner-Objektiv” czy „Kamera ser sogenannten Economy-Klasse” zamiast „…ökonomischen Klasse”. Wychodzi na to, że przy tłumaczeniach niemieckojęzycznych, tłumacz musi być na bieżąco ze zmieniającym się językiem technicznym.

Technika tłumaczeń technicznych

Jeżeli chodzi o specyfikę przekładów technicznych, często mogą one zaczepić o dziedziny, w których tłumacz ma prawo być laikiem. Nie każdy musi się na wszystkim znać, tym bardziej na szerokich zagadnieniach naukowo-technicznych, wówczas jednak należy konsultować się z fachowcami, którzy pomogą wyjaśnić różne niuanse. Również umiejętne korzystanie ze słowników i literatury na dany temat czasami jest niezbędne. Praktycy mówią wręcz, że żeby przetłumaczyć działanie jakiegoś urządzenia, trzeba po prostu wiedzieć jak ono działa. Dlatego, dobry tłumacz tekstów technicznych zasadniczo musi interesować się treściami podlegającymi tłumaczeniu. Często, zainteresowanie idzie w parze ze znajomością danej dziedziny – łatwość pracy przyczynia się wówczas do większej efektywności. Również merytoryczne nieścisłości zarówno w oryginale jak i w przekładzie, o wiele łatwiej i pewniej dostrzeże tłumacz interesujący się daną dziedziną.

Tłumaczenie tekstu technicznego na język niemiecki nie jest tylko odtwórczym tłumaczeniem samej jego treści. Aby dokonać poprawnego przekładu, poza wspomnianymi wyżej kwestiami, należy uwzględnić także lokalne standardy, takie jak formy zapisu liczb i walut czy też formaty zapisu daty. Poza tym należy posiadać wiedzę o lokalnych przepisach oraz co do obowiązujących standardów branżowych.

Na koniec można odwołać się do istniejącego kiedyś sugestywnego plakatu mającego na celu promocję przestrzeganie przepisów BHP, na którym znajdował się wizerunek robotnika wskazującego palcem w kierunku odbiorcy oraz napis „TY odpowiadasz za wypadki przy pracy”. W rzeczywistości okazuje się, że odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy i jej powodzenie w dużej mierze bierze tłumacz. Dlatego, jeśli potrzebujesz specjalistycznego tłumacza technicznego, który stosuje się do powyższych wyznaczników dobrego tłumaczenia – zgłoś się do nas.