Terminologia przetargowa w języku niemieckim różni się znacząco od języka biznesowego używanego na co dzień. Jest ściśle związana z regulacjami prawnymi, formalizmem urzędowym i wymaganiami technicznymi. W Niemczech obowiązuje m.in. Vergaberecht (prawo zamówień publicznych), które wprowadza konkretne nazwy i definicje dla każdego etapu postępowania. Dla tłumacza oznacza to konieczność nie tylko znajomości języka, ale także rozumienia kontekstu prawnego i proceduralnego.
Kluczowe pojęcia w niemieckich przetargach
Niektóre terminy pojawiają się w każdej dokumentacji przetargowej. Oto najważniejsze z nich:
- Ausschreibung – przetarg, ogłoszenie o zamówieniu.
- Vergabeverfahren – procedura udzielania zamówienia, obejmująca cały proces od ogłoszenia po podpisanie umowy.
- Vergabeunterlagen – dokumentacja przetargowa przekazywana oferentom.
- Leistungsbeschreibung – opis przedmiotu zamówienia (odpowiednik polskiego OPZ lub SIWZ).
- Leistungsverzeichnis – szczegółowy przedmiar robót lub specyfikacja świadczenia.
- Bieter – oferent, podmiot składający ofertę.
- Zuschlag – udzielenie zamówienia, formalne przyznanie kontraktu.
- Angebotsfrist – termin składania ofert.
- Eignungsnachweise – dokumenty potwierdzające zdolność wykonawcy (np. referencje, zaświadczenia, certyfikaty).
Każdy z tych terminów ma swoje ściśle określone znaczenie i nie może być tłumaczony dowolnie.
Skróty i akronimy w niemieckich dokumentach przetargowych
Dokumenty przetargowe obfitują w skróty. Oto najczęściej spotykane:
| Skrót | Rozwinięcie | Polski odpowiednik |
|---|---|---|
| VOB | Vergabe- und Vertragsordnung für Bauleistungen | Rozporządzenie dot. zamówień i umów budowlanych |
| VOL | Verdingungsordnung für Leistungen | Rozporządzenie dot. zamówień na usługi |
| BGB | Bürgerliches Gesetzbuch | Niemiecki kodeks cywilny |
| EU-Vergabe | EU-weites Vergabeverfahren | Procedura przetargowa na poziomie UE |
| UVgO | Unterschwellenvergabeordnung | Rozporządzenie dot. zamówień poniżej progów UE |
| GWB | Gesetz gegen Wettbewerbsbeschränkungen | Ustawa o ograniczeniu konkurencji |
Tłumacz musi pamiętać, że w wielu przypadkach skrótów się nie tłumaczy, ale podaje obok ich rozwinięcie i polski opis.
Różnice terminologiczne DE–PL
Częstym wyzwaniem jest różnica w znaczeniu terminów prawnych i technicznych. Na przykład:
- Vergabeverfahren – w Polsce często mówi się po prostu „przetarg”, ale w Niemczech termin ten obejmuje całą procedurę, nie tylko ogłoszenie.
- Leistungsverzeichnis – dosłownie „spis świadczeń”, ale faktycznie oznacza przedmiar robót w budownictwie.
- Zuschlag – nie „rabaty” czy „dopłaty”, ale decyzję o udzieleniu zamówienia.
- Nachprüfungsverfahren – to procedura odwoławcza, a nie „ponowne sprawdzenie dokumentów”.
Świadomość tych niuansów jest kluczowa dla uniknięcia błędów w tłumaczeniu.
Przykłady użycia terminologii w praktyce
Przykład 1 – opis przedmiotu zamówienia (Leistungsbeschreibung)
- „Die Leistungen umfassen die Lieferung, Installation und Inbetriebnahme eines IT-Systems gemäß den technischen Spezifikationen.”
- Tłumaczenie: „Przedmiot zamówienia obejmuje dostawę, instalację i uruchomienie systemu IT zgodnie z wymaganiami technicznymi.”
Przykład 2 – termin składania ofert (Angebotsfrist)
- „Die Angebotsfrist endet am 15. Juli um 12:00 Uhr.”
- Tłumaczenie: „Termin składania ofert upływa 15 lipca o godzinie 12:00.”
Przykład 3 – decyzja o wyborze oferty (Zuschlag)
- „Der Zuschlag wird dem wirtschaftlich günstigsten Angebot erteilt.”
- Tłumaczenie: „Zamówienie zostanie udzielone ofercie najkorzystniejszej ekonomicznie.”
Tworzenie glosariuszy przetargowych DE–PL
W dużych projektach, gdzie dokumentacja liczy setki stron, absolutnie niezbędne jest przygotowanie glosariusza terminologicznego. Powinien on zawierać:
- niemiecki termin,
- polski odpowiednik,
- kontekst użycia,
- źródło (np. akt prawny, norma).
Dzięki temu każdy tłumacz pracujący nad projektem używa tych samych odpowiedników, a całość jest spójna i profesjonalna.