Tłumaczenia zapytań ofertowych i dokumentacji przetargowej – język niemiecki

Język niemiecki jest drugim po angielskim najczęściej używanym językiem w przetargach europejskich. Dotyczy to zarówno postępowań w sektorze publicznym, jak i zamówień organizowanych przez firmy prywatne. W Niemczech obowiązuje ścisły reżim prawny regulujący zamówienia publiczne, a dokumentacja przetargowa musi być sporządzana zgodnie z normami języka urzędowego. Dla polskich firm oznacza to konieczność tłumaczenia całego zestawu dokumentów – od ogólnych warunków przetargu, przez specyfikacje techniczne, aż po umowy ramowe. W przypadku Austrii czy Szwajcarii sytuacja wygląda podobnie, co sprawia, że znajomość niemieckiej terminologii przetargowej jest jednym z kluczowych czynników sukcesu.

Dokumentacja przetargowa w języku niemieckim jest bardzo zróżnicowana i obejmuje zarówno formularze administracyjne, jak i skomplikowane specyfikacje techniczne. Tłumacz musi radzić sobie z dokumentami prawnymi, technicznymi i biznesowymi, często w ramach jednego postępowania. W tej części artykułu przyjrzymy się najczęściej spotykanym dokumentom w praktyce, ich strukturze oraz wyzwaniom translatorskim.

Typowe branże wymagające tłumaczeń niemieckich przetargów

Nie wszystkie przetargi są równie wymagające pod względem językowym. Najczęściej spotyka się je w sektorach:

• budowlanym – projekty infrastrukturalne, roboty drogowe, modernizacje obiektów;
• energetycznym – dostawy i instalacje urządzeń energetycznych, przetargi związane z OZE;
• IT i telekomunikacja – systemy informatyczne, usługi cyfrowe, sprzęt komputerowy;
• logistyka i transport – przewozy międzynarodowe, obsługa portów, infrastruktura kolejowa;
• przemysł medyczny – dostawy sprzętu, leków i wyposażenia szpitalnego.

Każda z tych branż ma własną, wyspecjalizowaną terminologię, którą tłumacz musi znać i stosować w praktyce.

Tabela: Najczęściej używane terminy w niemieckich przetargach

Takie zestawienia są niezbędne dla tłumacza i firm, które chcą mieć pewność, że dokumenty są przygotowane zgodnie z niemieckimi standardami.

Dokumentacja przetargowa w języku niemieckim jest bardzo zróżnicowana i obejmuje zarówno formularze administracyjne, jak i skomplikowane specyfikacje techniczne. Tłumacz musi radzić sobie z dokumentami prawnymi, technicznymi i biznesowymi, często w ramach jednego postępowania. W tej części artykułu przyjrzymy się najczęściej spotykanym dokumentom w praktyce, ich strukturze oraz wyzwaniom translatorskim.

Zapytania ofertowe – Anfrage, Ausschreibungsunterlagen

Zapytania ofertowe w języku niemieckim mogą przyjmować różne formy. Najprostsze to Anfrage – prośba o przedstawienie oferty, zwykle stosowana w obrocie prywatnym. W przetargach publicznych mamy do czynienia z Ausschreibungsunterlagen, czyli kompletnym zestawem dokumentów udostępnianych oferentom. Zawierają one szczegółowe informacje o zamówieniu, wymaganiach i procedurze. Tłumacz musi zwracać uwagę, aby precyzyjnie oddać wszystkie warunki i terminy, bo każde niedoprecyzowanie może skutkować odrzuceniem oferty.

Specyfikacje techniczne – Technische Spezifikationen, Leistungsverzeichnis

Specyfikacje techniczne należą do najbardziej wymagających elementów dokumentacji. Leistungsverzeichnis to szczegółowy wykaz prac, materiałów i usług, często liczący setki stron. W budownictwie jest odpowiednikiem przedmiaru robót, w IT – szczegółowego opisu systemu. Tłumacz musi nie tylko znać terminologię branżową, ale także zachować konsekwencję w powtarzających się opisach. W dużych projektach korzysta się z narzędzi CAT, aby uniknąć rozbieżności terminologicznych.

Umowy i warunki kontraktowe – Vertragsbedingungen

Każdy przetarg kończy się zawarciem umowy. W dokumentacji niemieckiej spotykamy Vertragsbedingungen – warunki kontraktowe, które określają prawa i obowiązki stron. W praktyce zawierają one odniesienia do niemieckiego kodeksu cywilnego (BGB) oraz rozporządzeń VOB i VOL. Tłumaczenie tego rodzaju dokumentów wymaga wysokiej precyzji i często udziału tłumacza przysięgłego, szczególnie gdy umowa ma mieć moc prawną w Polsce.

Dokumenty uzupełniające – Eignungsnachweise, Referenzen, Zertifikate

Poza główną dokumentacją przetargową oferenci muszą przedłożyć liczne załączniki. Są to m.in. Eignungsnachweise (dokumenty potwierdzające zdolność do wykonania zamówienia), referencje z wcześniejszych projektów oraz certyfikaty jakości. Tłumaczenia tych dokumentów często wymagają formy uwierzytelnionej, ponieważ stanowią dowód przed instytucją zamawiającą. Tłumacz musi tu zachować pełną wierność oryginałowi, włącznie z formatowaniem, pieczęciami i podpisami.

Przykłady niemieckich dokumentów przetargowych i ich tłumaczenia

Jednym z najczęściej spotykanych dokumentów jest Ausschreibungsunterlagen, czyli dokumentacja przetargowa. Składa się ona zazwyczaj z zaproszenia do udziału, opisu przedmiotu zamówienia (Leistungsbeschreibung), warunków udziału (Teilnahmebedingungen) oraz formularzy ofertowych (Angebotsformulare).

Przykład:

• Niemiecki zapis: „Der Bieter verpflichtet sich, die angegebenen Lieferfristen einzuhalten und die in der Leistungsbeschreibung festgelegten Qualitätsstandards zu erfüllen.”
• Polskie tłumaczenie: „Wykonawca zobowiązuje się do dotrzymania podanych terminów dostaw oraz spełnienia standardów jakości określonych w opisie przedmiotu zamówienia.”

Tłumacz musi zadbać, aby forma językowa była zgodna z polskimi realiami prawnymi, ale jednocześnie zachować pełną zgodność z oryginałem.

Tłumaczenia techniczne w niemieckiej dokumentacji przetargowej

Dokumentacja przetargowa obejmuje nie tylko część prawną i formalną, ale w wielu przypadkach także rozbudowane specyfikacje techniczne. To one stanowią klucz do oceny, czy oferent spełnia wymagania zamawiającego i jest w stanie zrealizować zamówienie zgodnie z oczekiwaniami. W przypadku przetargów w Niemczech dokumenty te sporządzane są w ścisłej zgodności z normami, takimi jak DIN czy VDE, a ich język charakteryzuje się dużym stopniem precyzji i specjalizacji. Dla tłumacza oznacza to konieczność łączenia kompetencji językowych, prawniczych i technicznych.

Rola specyfikacji technicznych

Specyfikacje techniczne stanowią serce większości przetargów. Mogą to być opisy materiałów budowlanych, parametrów urządzeń elektronicznych, wymagań wobec systemów informatycznych czy standardów dotyczących sprzętu medycznego. Każdy błąd w tłumaczeniu takiego dokumentu może spowodować, że oferta zostanie uznana za niezgodną z wymaganiami. Przykładowo, nieprecyzyjne przełożenie „Schalldämmung” jako „wygłuszenie” zamiast „izolacja akustyczna” może zmienić sens wymagań technicznych i wprowadzić zamawiającego w błąd.

Łączenie terminologii prawnej i technicznej

W niemieckiej dokumentacji przetargowej część techniczna jest często nierozerwalnie związana z zapisami prawnymi. Leistungsbeschreibung (opis przedmiotu zamówienia) zawiera zarówno specyfikacje techniczne, jak i odwołania do norm prawnych i regulacji branżowych. Tłumacz musi więc umieć stosować język techniczny, zachowując jednocześnie formalizm prawniczy. To wymaga znajomości nie tylko języka niemieckiego, ale też realiów danej branży i obowiązujących w niej standardów.

Najczęstsze pułapki w tłumaczeniach specyfikacji technicznych

1. Długie rzeczowniki złożone – np. „Brandschutzvorschriften” (przepisy przeciwpożarowe) czy „Energieeinsparverordnung” (rozporządzenie w sprawie oszczędzania energii).
2. Fałszywi przyjaciele językowi – np. „Motorleistung” to „moc silnika”, a nie „wydajność silnika”.
3. Brak jednoznacznych odpowiedników – w polskim prawie i technice niektóre niemieckie terminy nie mają ścisłych odpowiedników, co wymaga tworzenia opisowych tłumaczeń.
4. Jednostki miar – w dokumentach niemieckich stosuje się normy DIN, które nie zawsze są tożsame z polskimi normami.

Przykłady z różnych branż

• Budownictwo: „Stahlbetontragwerk nach DIN 1045” – „Konstrukcja nośna z żelbetu zgodnie z DIN 1045”.
• Energetyka: „Hochspannungsschaltanlage” – „Rozdzielnia wysokiego napięcia”.
• Medycyna: „Sterilisationsgerät mit CE-Zertifikat” – „Urządzenie sterylizacyjne z certyfikatem CE”.
• IT: „Netzwerkinfrastruktur mit redundanten Switches” – „Infrastruktura sieciowa z redundantnymi przełącznikami”.

Każdy przykład pokazuje, jak ważna jest precyzja i zgodność z realiami branżowymi.

Praktyczne wskazówki dla firm startujących w niemieckich przetargach

1. Korzystaj wyłącznie z profesjonalnych tłumaczy – unikaj automatycznych przekładów w dokumentach formalnych.
2. Buduj własne glosariusze branżowe – powtarzalne terminy pojawiają się w wielu przetargach.
3. Zlecaj tłumaczenia z wyprzedzeniem – pośpiech zwiększa ryzyko błędów.
4. Uwzględniaj kontekst prawny – dokumenty muszą być zgodne nie tylko językowo, ale i merytorycznie.
5. Stosuj weryfikację dwustopniową – tłumacz + redaktor specjalistyczny (np. prawnik lub inżynier).